Hệ số beta trong chứng khoán được hiểu như thế nào?

Hệ số Beta – một thuật ngữ chuyên dùng trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán trên thị trường hiện nay. Hệ số này thường được dùng để xác định mức độ rủi ro tại các danh mục đầu tư. Vậy hệ số beta có ý nghĩa như thế nào? Cùng Topsanfx tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề này nhé!

Định nghĩa về hệ số beta trong chứng khoán 

Hệ số beta là gì?

Hệ số beta (ký hiệu β) được xem là những hệ số rủi ro trong lĩnh vực đầu tư. Đây là những công cụ được sử dụng để tính toán được mức độ rủi ro của một cổ phiếu. Hay những khoản danh mục đến từ các nhà đầu tư hiện nay. 

Chỉ số sẽ biểu thị được tính tương quan của các biến động đến từ các chuỗi danh mục/cổ phiếu so với toàn bộ thị trường chứng khoán. Chúng sẽ được xác định thông qua các phương thức so sánh về giá. Đối với một số nhà đầu tư, hệ số này còn được xem như các thước đo rủi ro. 

Từ những cơ sở này, nhà đầu tư mới dần có thể xác định được các đối tượng đầu tư phù hợp. Mức độ phù hợp này sẽ tương thích với khả năng chịu được rủi ro của đơn vị đó. 

Phân loại các hệ số beta trên thị trường chứng khoán 

Để phán đoán tỷ lệ thay đổi của cổ phiếu cũng như các danh mục đầu tư hiện hữu ngày nay. Thông thường, các nhà đầu tư sẽ dựa trên các chỉ số cơ bản sau đây:

• Giả sử β = 1: Khi đó mức độ biến động của giá chứng khoán = mức độ biến động thực tế của thị trường. Chứng khoán tăng trưởng đều theo xu hướng tiến lên của thị trường.
• Giả sử β < 1: Lúc này, giá chứng khoán có độ biến động thấp hơn mức độ biến động của thị trường. Hiểu đơn giản, chứng khoán đang có sự biến động ít hơn so với thị trường. 
• Giả sử β > 1: Giá chứng khoán có độ biến động cao hơn so với sự biến động của thị trường. Điều này cho thấy, cổ phiếu sẽ có tỷ lệ tăng trưởng cao, đem lại nguồn lợi hấp dẫn. Tuy nhiên, điều này cũng sẽ đồng nghĩa với mức độ rủi ro khá lớn.
• Giả sử β = 0: Trường hợp, một cổ phiếu bất kỳ nào đó có giá trị beta = 0 so với thị trường. Có nghĩa rằng, giá trị của cổ phiếu có sự thay đổi hoàn toàn độc lập với thị trường. Đặc biệt, nếu xuất hiện dấu (-), cổ phiếu đang có chiều hướng biến động ngược chiều. 

Hệ số beta mang ý nghĩa như thế nào?

Trong chuỗi thị trường chứng khoán, mỗi hệ số beta sẽ mang một ý nghĩa riêng như sau:

• Các thông tin phân tích từ hệ số này sẽ giúp các nhà đầu tư xác định đúng đối tượng. Đồng thời, hệ số này còn đóng vai trò khá tiên quyết trong mô hình định giá tài sản. Cụ thể là định giá tài sản vốn CAPM, từ đó giúp nhà đầu tư định giá, phân tích cổ phiếu. 
• Hệ số này còn giúp nhà đầu tư thực hiện được các bước so sánh mức độ biến động cổ phiếu. Từ đó sẽ nắm rõ được sự chênh lệch này so với thị trường chứng khoán. 
• Hệ số beta cho thấy được mối quan hệ tương quan giữa các mức độ rủi ro cổ phiếu so với thị trường. Hệ số này sẽ bị tác động trực tiếp bởi nền kinh tế hiện hữu.

Công thức tính beta được thể hiện như thế nào?

Hệ số beta sẽ được xác định dựa trên công thức chi tiết như sau:

Hệ số beta (ký hiệu β) = Cov (Re, Rm) / Var (Rm)

Trong đó:

• Re: Các chuỗi tỷ suất sinh lời của dòng chứng khoán e
• Rm: Hệ thống tỷ suất sinh lời được xác lập từ thị trường 
• Cov (Re, Rm): Là hiệp phương sai được xác lập giữa các tỷ suất sinh lời chứng khoán e. Và tỷ suất sinh lời đến từ thị trường thực tế tại mỗi thời điểm. 
• Var (Rm): Được hiểu là những phương sai của hệ thống tỷ suất sinh lời trên thị trường. 

Các tỷ suất sinh lời sẽ được xác định qua công thức sau: 

R = (p1-p0)/p0

Trong đó:

• P1: Là giá đang đóng cửa để điều chỉnh các phiên đang xét. 
• P0: Mức giá đóng cửa điều chỉnh cho những phiên trước đó. 

Lưu ý, các hệ số beta cho toàn bộ các danh mục sẽ được tính dựa trên tổng beta với các cổ phiếu trong danh mục. Tổng này sẽ được nhân trực tiếp với tỷ trọng của các cổ phiếu đó. 

Mối quan hệ tương quan giữa beta và các chuỗi alpha 

Beta và alpha luôn có mối quan hệ mật thiết với nhau trên một thị trường nhất định. Alpha cũng được xem là một chỉ số đánh giá hiệu suất may rủi trong lĩnh vực đầu tư. Tuy nhiên, alpha lại là phần lượt suất có tỷ lệ vượt trội so với tỷ suất lợi nhuận của khoản đầu tư. 

Đồng thời, tỷ số này sẽ tiếp tục được so sánh với tỷ số lợi nhuận của một tham chiếu. Giả sử, bạn có một khoản đầu tư được chỉ điểm là A và B (với chỉ số tham chiếu là Vnindex). Năm 2020, danh mục A đạt tỷ số lợi nhuận 20%, danh mục B đạt 12%, Vnindex 14%. Lúc này, alpha ở khoản đầu tư A là 5%, ở khoản đầu tư B là -3%. 

Alpha thường được gắn liền với các trường phái khi nhà đầu tư chủ động tìm alpha. Ngược lại, beta sẽ xuất hiện ở các khung cơ bản khi nhà đầu tư thụ động chọn beta. 

Lời kết 

Hệ số beta một thông số rất cần thiết cho mọi đối tượng nhà đầu tư trên thị trường hiện nay. Nó sẽ giúp nhà đầu tư đo lường được những rủi ro có hệ thống từ các khoản đầu tư. Hy vọng những kiến thức đầu tư nêu trên sẽ giúp ích cho bạn được nhiều điều. 

Bài viết liên quan:

Ứng trước tiền bán chứng khoán là gì? Mất phí bao nhiêu?

Tìm hiểu về các loại lệnh chứng khoán

Cách đọc bảng chứng khoán trực tuyến