Thị trường hiệu quả (efficient market) được biết đến là một trong những thị trường mà khi đó các giá cả có thể phản ánh hầu hết các thông tin có sẵn. Vậy thị trường hiệu quả là gì? Có mấy dạng thị trường hiệu quả phổ biến hiện nay? Cùng topsanfx tìm hiểu ngay bài viết đánh giá chi tiết sau đây nhé!
Contents
Tìm hiểu về thị trường hiệu quả là gì?
Thị trường hiệu quả là gì?
Thị trường hiệu quả (efficient market) có thể được hiểu dưới nhiều phương diện khác nhau.
- Theo Fama (1970), “Thị trường hiệu quả sẽ là nơi phản ánh chính xác các thông tin sẵn có.
- Theo Malkiel (1992), “Thị trường vốn được xác định là hiệu quả nếu nó phản ánh đầy đủ các thông tin liên quan đến hoạt động xác định giá chứng khoán.
Thị trường tài chính là gì? Vai trò của thị trường tài chính
Trái phiếu chiết khấu là gì? Mua TPCK có rủi ro hay không?
Lợi suất đáo hạn là gì? Công thức tính lợi suất đáo hạn YTM
Trái phiếu quốc tế là gì? Nên đầu tư trái phiếu quốc tế hay không?
Thực tế thị trường này được đánh giá là hiệu quả khi giá chứng khoán không bị ảnh hưởng khi tiết lộ thông tin đến các đối tượng tham gia.
Đặc điểm của thị trường hiệu quả
- Thông tin trên thị trường hiệu quả luôn được cập nhật nhanh chóng và chính xác tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nắm bắt các thông tin nhanh chóng.
- Các chứng khoán có thể được mua bán/trao đổi ngang giá tại các sàn giao dịch chứng khoán trên thị trường này.
- Mặt khác, giá chứng khoán trên thị trường này sẽ luôn phản ánh chính xác mọi thông tin chứng khoán khác trên thị trường.
- Sự biến động của giá chứng khoán chỉ bị ảnh hưởng bởi giá chứng khoán phản ứng trước các thông tin mới cập nhật trên thị trường.
- Thị trường sẽ luôn đảm bảo đối xử công bằng với tất cả mọi đối tượng tham gia.
Ý nghĩa của thị trường hiệu quả
(a) Trong thị trường này, nghiên cứu và định giá cổ phiếu sẽ là một nhiệm vụ tốn kém. Tỷ lệ tìm thấy một cổ phiếu bị định giá thấp nên là ngẫu nhiên (50/50). Tốt nhất, lợi ích từ việc thu thập thông tin và nghiên cứu công bằng sẽ trang trải chi phí thực hiện nghiên cứu.
(b) Một chiến lược đa dạng hóa ngẫu nhiên giữa các cổ phiếu có thể mang ít hoặc không có chi phí thông tin. Khi đó, chi phí thực hiện tối thiểu sẽ vượt trội hơn bất kỳ chiến lược nào khác. Lúc này, vốn tạo ra nhiều thông tin và chi phí thực hiện hơn. Sẽ không có giá trị gia tăng bởi các nhà quản lý danh mục đầu tư và chiến lược gia đầu tư.
(c) Chiến lược giảm thiểu giao dịch, tức là tạo danh mục đầu tư và không giao dịch trừ khi cần tiền mặt, sẽ tốt hơn chiến lược yêu cầu giao dịch thường xuyên.
Các lý thuyết thị trường hiệu quả
Các lý thuyết về thị trường hiệu quả dường như rất đa dạng bởi nó phụ thuộc vào các mức độ ảnh hưởng của thông tin đến giá cả chứng khoán. Theo đánh giá trên thị trường thì chúng ta hiện đang có 3 giả thiết cơ bản về thị trường hiệu quả sau đây.
Thị trường hiệu quả dạng yếu
Thị trường hiệu quả dạng yếu hay còn được gọi là Weak – form efficiency. Giả thuyết này sẽ xuất hiện khi giá của chứng khoán phản ánh được các thông tin đã diễn ra về giá chứng khoán. Các thông tin này sẽ bao gồm các giá cổ phiếu và các khối lượng giao dịch.
Thực tế, các nhà đầu tư hoàn toàn có thể tìm kiếm thêm các khoản lợi nhuận thông qua cách thức sử dụng các phương thức đầu tư từ các hoạt động nghiên cứu số liệu trong quá khứ.
Thị trường hiệu quả dạng trung bình
Thị trường hiệu quả dạng trung bình (Semi – strong form efficiency) chỉ xảy ra khi giá cả chứng khoán đảm bảo thể hiện được các thông tin rõ ràng công khai trên thị trường. Những thông tin này sẽ gồm có:
- Thông tin công khai trên thị trường
- Thông tin về giá của chứng khoán (trong quá khứ)
Ví dụ như các bản báo cáo cần phải đảm bảo có thông tin rõ ràng, minh bạch của tổ chức phát hành chứng khoán. Loại thị trường này có khả năng bao trùm lên các giả thuyết vì hầu hết các thông tin trên thị trường đều được công khai trên cơ sở của các tỷ suất lợi nhuận, khối lượng cổ phiếu được luân chuyển giao dịch cũng như giá cả cổ phiếu.
Thị trường hiệu quả dạng mạnh
Thị trường hiệu quả dạng mạnh (Strong form efficiency) chỉ xảy ra khi các thông tin phản ánh chính xác thông tin giá chứng khoán. Nguồn thông tin này sẽ bao gồm tất cả các thông tin được công khai, không công khai đến từ các thông tin nội bộ doanh nghiệp.
So với các giả thuyết trên thì loại giả thuyết này sẽ có tính mở rộng hơn rất nhiều. Lý thuyết này được kết hợp đồng thời giữa thị trường hiệu quả dạng yếu và trung bình. Khi đó các thông tin trên thị trường sẽ đều đảm bảo có sẵn không tốn phí tại cùng một thời điểm.
Có mấy dạng thị trường hiệu quả?
Thị trường hiệu quả có mối quan hệ tương quan với sự biến động của giá cổ phiếu và các thông tin sẵn có trên thị trường. Bởi thế nên thị trường này sẽ được phân loại thành các dạng cơ bản sau đây:
- Operational Efficiency (hiệu quả hoạt động): Thị trường có vai trò duy trì transaction costs hay các khoản phí giao dịch ở mức tối thiểu thấp nhất.
- Allocative Efficiency (hiệu quả phân bố): Loại thị trường này sẽ đảm bảo được sự phân bổ các hệ thống nguồn vốn tối ưu nhất cho các doanh nghiệp đang có nhu cầu sử dụng vốn.
- Information Processing Efficiency (hiệu quả xử lý thông tin): Để định giá được các loại trái phiếu/cổ phiếu nhanh chóng nhất thì thị trường này sẽ đảm nhận vai trò đó.
Ảnh hưởng của thị trường hiệu quả đến giá cổ phiếu
Thị trường hiệu quả luôn có nhiều tác động đến giá cổ phiếu. Trong số đó nổi bật nhất là những ảnh hưởng sau đây:
- Giả sử, một công ty triển khai dự án có NPV > 0 (positive NPV) và hầu hết các cổ công đều biết cũng như nắm rõ được điều đó. Lúc này giá thị trường của cổ phiếu cũng sẽ tăng lên (phản ánh rõ được sự kỳ vọng về tốc độ tăng trưởng của các cổ tức trong tương lai.
- Ngược lại, nếu công ty triển khai một dự án đầu tư tệ ((bad investment). Khi các cổ đông phát hiện ra thì giá cổ phiếu cũng sẽ bắt đầu giảm dần.
- Trường hợp nếu lãi suất tăng, các cổ đông sẽ có nhu cầu mong muốn một tỷ lệ lợi nhuận cao hơn từ các hoạt động đầu tư này. Lúc này, giá cổ phiếu trên thị trường sẽ giảm.
Làm thế nào để thị trường trở nên hiệu quả?
Trên thị trường, hầu hết các nhà đầu tư đều đóng một vai trò khá quan trọng trong thị trường hiệu quả. Theo nhiều chuyên gia để thị trưởng trở nên hiệu quả cần phải đảm bảo các điều kiện sau đây:
- Thị trường có quy mô lớn kèm với các thanh khoản.
- Tất cả các thông tin hiện hữu trên thị trường phải được cung cấp cho mọi nhà đầu tư cùng một thời điểm.
- Cần đảm bảo chi phí thực hiện giao dịch thấp hơn các khoản lợi nhuận ước tính của chiến lược đầu tư.
- Nhà đầu tư phải có đủ nguồn vốn để tối ưu hóa được các điểm kém hiệu quả trên thị trường.
Lời kết
Các lý thuyết thị trường hiệu quả nêu trên chắc chắn sẽ mang đến cho mọi nhà đầu tư nhiều định hướng tối ưu nhất trên thị trường. Tuy nhiên không hẳn bất cứ tại thời điểm nào thị trường chứng khoán cũng ổn định để đạt được mức hiệu quả cao nhất. Do đó để có nhiều thông tin đáng giá về thị trường nhà đầu tư cần nên kết hợp nhiều phương pháp phân tích khác nhau.
Xem thêm