Nhiều nhà đầu tư lựa chọn đầu tư chứng quyền bởi chúng đem đến những cơ hội đầu tư sinh lời hấp dẫn. Thế nhưng, đối với những nhà đầu tư mới thì không biết bắt đầu từ đâu. Vậy nên, bài viết hôm nay topsanfx chia sẻ về cách chơi chứng quyền dễ hiểu cho những nhà đầu tư mới. Hãy theo dõi cùng chúng tôi nhé.
Contents
Chứng quyền có phải là chứng khoán phái sinh không?
Chứng quyền là gì?
Chứng quyền là một loại chứng khoán mà người sở hữu nó được phép mua hoặc bán một chứng khoán cơ sở tại một mức giá cụ thể ở một thời điểm cụ thể đã được dự đoán trong tương lai.
Ví dụ: Tập đoàn Hòa Phát phát hành chứng quyền CHPG giá 1.000đ/chứng quyền với kỳ hạn 1 năm. Người sở hữu chứng quyền này sẽ được mua cổ phiếu HPG với giá 45.000đ/cp.
Nghĩa là dù cho giá cổ phiếu HPG có thay đổi ra sao thì bạn vẫn có quyền mua cổ phiếu này với mức giá 45.000đ/cp.
Ngược lại, nếu giá cổ phiếu xuống quá thấp, dưới 44.000đ/cp, bạn có thể lựa chọn không mua cổ phiếu và chịu lỗ 1.000đ/chứng quyền.
Ngày đáo hạn chứng quyền và những lưu ý quan trọng
Cách đầu tư chứng khoán cho người ít vốn với các kênh an toàn hiện nay
Top các tựa sách đầu tư chứng khoán nhất định phải đọc
Quỹ đại chúng là gì? Tìm hiểu về quỹ đại chúng
Chứng quyền đảm bảo là gì?
Chứng quyền có đảm bảo là chứng quyền được cam kết bởi tổ chức phát hành. Tại thời điểm phát hành chính quyền cho nhà đầu tư, tổ chức phát hành bắt buộc phải có những biện pháp đảm bảo an toàn bằng việc mua chứng khoán cơ sở tại thị trường.
Chứng quyền đảm bảo có 2 loại sau:
- Chứng quyền mua: kiếm lợi nhuận theo xu hướng tăng của chứng khoán cơ sở (đang được triển khai).
- Chứng quyền bán: kiếm lợi nhuận theo xu hướng giảm của chứng khoán cở sở (chưa được triển khai).
Sau khi chứng quyền được phát hành sẽ được niêm yết và giao dịch như một loại cổ phiếu thông thường tại sàn HOSE, luôn bảo đảm thanh khoản ổn định bởi nhà sáng lập thị trường – tổ chức phát hành.
Điểm giống nhau giữa chứng quyền và phái sinh
Hai loại hình này đều là sản phẩm của chứng khoán nên chúng sẽ có những điểm giống nhau như:
- Người sở hữu sẽ có quyền, nhưng lại không có nghĩa vụ mua cổ phiếu cơ sở hoặc chứng quyền với mức giá được xác định trước ở một thời điểm nhất định.
- Tài sản cơ sở có thể là cổ phiếu, chỉ số hay chứng quyền đảm bảo.
- Phương thức thanh toán: 2 hình thức là tiền mặt hoặc chuyển qua tài sản cơ sở.
- Thời gian đáo hạn sẽ được xác định cụ thể.
Điểm khác nhau giữa chứng quyền và phái sinh
Thế nhưng, chúng vẫn có những điểm khác nhau mà các nhà đầu tư có thể tham khảo:
Chứng quyền đảm bảo | Chứng khoán phái sinh | ||
Hợp đồng tương lai | Hợp đồng quyền chọn | ||
Tổ chức phát hành | Tổ chức tài chính | Sở giao dịch Chứng khoán | |
Thị trường giao dịch | Thị trường chứng khoán cơ sở và sử dụng tài khoản chứng khoán cơ sở để giao dịch | Thị trường chứng khoán phái sinh và cần mở tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh để sử dụng | |
Điều khoản sản phẩm | Do tổ chức phát hành đưa ra, mỗi sản phẩm sẽ có những quy định khác nhau | Do Sở giao dịch chứng khoán ban hành và chuẩn hóa từng điều khoản | |
Khối lượng niêm yết | Quy định số lượng phát hành trong thời gian cụ thể | Số lượng hợp đồng tương lai/quyền chọn giao dịch phụ thuộc vào cung cầu | |
Ký quỹ | Không cần ký quỹ | Ký quỹ ban đầu và cần duy trì mức ký quỹ theo quy định | Bên bán bắt buộc phải ký quỹ đảm bảo thanh toán |
Bán khống | Không được phép bán chứng quyền khi chưa nắm giữ | Được phép mở vị thế bán khống ngay cả khi chưa nắm giữ | Được phép bán quyền chọn không nắm giữ |
Rủi ro thanh toán | Không có trung tâm bù trừ, sẽ gặp rủi ro khi tổ chức phát hành không còn khả năng thanh toán | Trung tâm bù trừ đảm bảo khả năng thanh toán | |
Rủi ro lợi nhuận | Người mua: Cố định tối đa lỗ bằng phí quyền mua
Người bán: Lỗ không giới hạn |
Người mua và người bán: Lỗ không giới hạn |
Tóm lại, chắc hẳn qua những phân tích trên, các nhà đầu tư mới đã tìm được câu trả lời cho câu hỏi ” Liệu chứng quyền có phải là chứng khoán phái sinh hay không?”.
Chứng quyền chỉ là một loại của chứng khoán phái sinh thôi và khác với chứng khoán phái sinh. Mỗi loại hình sẽ có những điểm nổi trội riêng, lựa chọn loại hình nào để đầu tư là tùy thuộc vào mỗi cá nhân nhà đầu tư.
Cách đọc mã chứng quyền có đảm bảo
Mã chứng quyền là một dãy số gồm 8 ký tự (bao gồm chữ cái và chữ số) được tuân thủ theo quy định của Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh.
Đương nhiên, mỗi thành phần trong mã chứng quyền không phải sự kết hợp ngẫu nhiên của những ký tự, chúng sẽ mang một ý nghĩa riêng biệt khác nhau.
Một mã chứng quyền sẽ bao gồm có 8 ký tự theo cấu trúc CUUUYYRR, trong đó:
- C (Call/Put): C (Call) nếu là chứng quyền mua, P (Put) nếu là chứng quyền bán. Nhưng hiện tại Việt Nam mới đang triển khai chứng quyền mua – C
- UUU (Underlyling): 3 ký tự cho mã chứng khoán cơ sở, ví dụ VNM (cổ phiếu VNM), HPG (cổ phiếu Hòa Phát).
- YY (Year): Năm phát hành (hoặc đáo hạn) chứng quyền, ví dụ 19 là năm 2019
- RR (Round): đợt phát hành trong năm của chứng quyền cho cùng 1 tài sản cơ sở, ví dụ như CVNM1901 là đợt phát hành đầu tiên của chứng quyền mua VNM trong năm 2019
Ví dụ: Một mã chứng quyền có ký hiệu là CFPT2102, có nghĩa đây là chứng quyền mua cổ phiếu của FPT, phát hành vào đợt 2 năm 2021.
Xem bảng giá chứng quyền ở đâu?
Trên bảng giá của các công ty chứng khoán sẽ có một mục mang tên “Chứng quyền”, bạn có thể trực tiếp xem giá chứng quyền tại đó.
Ví dụ như bảng giá của VNDIRECT
Bạn có thể xem giá của chứng quyền như giá của một cổ phiếu được niêm yết.
Cách chơi chứng quyền có đảm bảo dễ hiểu cho người mới
Đối với những nhà đầu tư mới bước chân vào thị trường chứng khoán, chắc chắn sẽ cảm thấy bối rối và khó khăn vì không đủ các thông tin. Thấu hiểu được điều đó, topsanfx sẽ hướng dẫn bạn cách mua chứng quyền có đảm bảo cho người mới.
Cách mua chứng quyền
Có hai cách mua chứng quyền cơ bản mà nhà đầu tư mới có thể tham khảo:
Cách 1: Ngay sau khi công ty phát hành chào sản phẩm trên thị trường, bạn mua liền đó gọi là mua chứng quyền ở thị trường sơ cấp. Hoạt động giao dịch diễn ra giữa nhà đầu tư và công ty phát hành CW. Muốn mua, bạn cần điền thông tin vào form đăng ký theo mẫu quy định của công ty chứng khoán phát hành.
Cách 2: Giao dịch tại thị trường thứ cấp, sau khi CW được niêm yết trên sàn chứng khoán HoSE. Người chơi sẽ mua chứng quyền được chuyển nhượng từ những nhà đầu tư khác sở hữu CW. Lúc này, bạn chỉ cần có tài khoản chứng khoán để tiến hành giao dịch, thao tác đặt lệnh trực tuyến dễ dàng.
Lưu ý rằng nhà đầu tư chỉ có thể mua chứng quyền Mua và không thể mua chứng quyền Bán.
Cách tính giá chứng quyền
Mỗi công ty chứng khoán sẽ đưa ra các mức giá phát hành chứng quyền khác nhau. So với giá của chứng khoán cơ sở, giá của chứng quyền thường khá thấp. Cụ thể là:
Vào ngày đáo hạn chứng quyền, nếu giá thanh toán của chứng khoán cơ sở cao hơn giá thực hiện của CW, nhà đầu tư sẽ nhận được phần chênh lệch bằng tiền. Tại đó: Giá thanh toán được xác định bằng bình quân giá chứng khoán cơ sở trong 5 ngày giao dịch gần nhất (không bao gồm ngày đáo hạn CW).
Số tiền thanh toán mà nhà đầu tư nhận được sẽ được tính như sau:
Tiền thanh toán cho/ chứng quyền = (Giá thanh toán – Giá thực hiện)/ Tỷ lệ chuyển đổi
Giá trị của chứng quyền có đảm bảo khi chưa đến ngày đáo hạn sẽ được xác định như sau:
Giá trị CW = Giá trị nội tại + Giá trị thời gian nắm giữ
Trong đó:
- Giá trị nội tại là mức chênh lệch giá chứng khoán cơ sở và giá thực hiện. Giá này ảnh hưởng đến sự thay đổi của chứng khoán cơ sở. Nên là chỉ những chứng quyền có lãi mới có giá trị nội tại dương.
- Giá trị thời gian nắm giữ: là sự chênh lệch giữa giá chứng quyền có đảm bảo với giá trị nội tại. Thời gian nắm giữ chứng quyền càng dài, càng gần ngày đáo hạn thì giá trị càng lớn.
Xác định thời gian đáo hạn chứng quyền
Ngày đáo hạn chứng quyền là ngày cuối cùng mà chủ sở hữu CW được phép thực hiện chứng quyền. Tối thiểu 3 tháng và tối đa lên đến 24 tiếng, kể từ khi phát hành. Vì vậy, thời gian đáo hạn chứng quyền sẽ được xác định bởi công ty phát hành, theo chiến lược phân bổ riêng.
Phí giao dịch chứng quyền
Tham gia đầu tư chứng quyền, người chơi sẽ không cần ký quỹ đảm bảo như hình thức giao dịch chứng khoán phái sinh. Tuy nhiên, cần thanh toán khoản phí giao dịch chứng quyền cho sàn. Ở các công ty chứng khoán khác nhau, mức phí giao dịch sẽ có những quy định riêng. Nhà đầu tư cần cập nhật phí giao dịch trước khi quyết định đầu tư.
Mức phí giao dịch chứng quyền sẽ được xác định bởi: Tổng giá trị giao dịch (Cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền) trong ngày và theo biểu phí giao dịch hiện hành.
Chia sẻ kinh nghiệm mua chứng quyền cho nhà đầu tư mới
Không thể phủ nhận thị trường chứng quyền đem đến nhiều cơ hội đầu tư sinh lời cho các nhà đầu tư, thế nhưng muốn đầu tư lâu dài thì nhà đầu tư mới cần lưu ý một số kinh nghiệm mua chứng quyền sau:
Có mục tiêu đầu tư chứng quyền chi tiết
Việc xác định mục tiêu đầu tư chứng quyền rõ ràng nhằm mục đích tạo lợi nhuận và phòng ngừa rủi ro đầu tư chứng khoán.
Trường hợp người chơi tạo lợi nhuận: Số lượng chứng quyền mua sẽ lớn, xem xét giá CW, đánh giá cơ hội tăng giá trị nội tại để chọn chứng quyền với mã chứng khoán cơ sở phù hợp đầu tư sinh lời.
Trường hợp phòng ngừa rủi ro khi đầu tư cổ phiếu: Người chơi rút một phần nguồn vốn để đảm bảo an toàn tài chính, sử dụng mua chứng quyền với mã chứng khoán tương ứng. Cách này sẽ giúp nhà đầu tư hạn chế rủi ro thua lỗ lớn với mã cổ phiếu cơ sở, nhưng vẫn có cơ hội thu lợi nhuận lớn từ sự tăng giá của cổ phiếu trên thị trường.
Tính đòn bẩy của chứng quyền đảm bảo
Tính đòn bẩy cho phép nhà đầu tư chứng quyền thu lại lợi nhuận lớn nhưng sẽ là con dao 2 lưỡi với mức rủi ro cao. Công cụ đòn bẩy của chứng quyền có đảm bảo cao hơn nhiều so với chứng khoán cơ sở. Do vậy, tỷ lệ thua lỗ hoặc lãi cũng tỷ lệ thuận. Người chơi cần chấp nhận rủi ro từ công cụ đòn bẩy chứng quyền.
Vòng đời của chứng quyền có đảm bảo
Thời gian tồn tại/ vòng đời của chứng quyền có đảm bảo sẽ được quy định trước bởi công ty phát hành. Thông tin về vòng đời chứng quyền sẽ được thông báo trong mỗi đợt phát hành. Vòng đời tối thiểu 3 tháng, tối đa 24 tháng. Thời gian vòng đời càng dài thì cơ hội đầu tư CW sinh lời càng lớn.
Sau thời gian đáo hạn, chứng quyền có đảm bảo sẽ không còn giá trị. Do vậy, người chơi cần xem xét thông tin vòng đời của chứng quyền có đảm bảo để lựa chọn sản phẩm phù hợp, đầu tư theo kế hoạch và chiến lược của mỗi người.
Hiểu về giá và các yếu tố liên quan đến giá chứng quyền
Người chơi cần nhận diện được các yếu tố ảnh hưởng đến giá chứng quyền để đánh giá cơ hội đầu tư. Hiện nay, giá chứng quyền chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như: Giá tài sản cơ sở, thời gian đáo hạn, biến động thị trường, lãi suất và cổ tức.
Các yếu tố biến động tăng giảm sẽ ảnh hưởng đến sự tăng giảm giá chứng quyền. Người chơi cần hiểu về thị trường, tìm hiểu thông tin cơ bản của giá chứng quyền, đánh giá và đưa ra giải pháp, chiến lược đầu tư phù hợp.
Kết luận
Hy vọng qua những chia sẻ về chứng quyền và cách chơi chứng quyền trên có thể giúp nhà đầu tư biết được cách chơi một cách hiệu quả. Đầu tư chứng quyền đem đến nhiều cơ hội sinh lời nhưng cũng tiềm ẩn những rủi ro thua lỗ. Vì vậy, nhà đầu tư cần chú ý để tránh những tổn thất không đáng có xảy ra.
Xem thêm bài liên quan