Áp giá trần cho dầu Nga: Thực tế khó được như lý thuyết

Nhóm G7 và Liên minh châu Âu (EU) áp trần giá dầu Nga vào ngày 5/12/2022 với mục đích giảm doanh thu từ sản xuất dầu thô của Nga trong khi vẫn duy trì nguồn cung dầu của Nga trên thị trường toàn thế giới.

Mặc dù trên thực tế, mọi thứ không diễn ra suôn sẻ đối với các đại lý dầu mỏ, nhưng giá trần hiệu quả đối với dầu mỏ Nga, ít nhất là về mặt lý thuyết sẽ cho phép các thương nhân châu Âu kinh doanh dầu thô của Nga.

Trước hết, vì Mỹ, Canada và Vương quốc Anh đã cấm nhập khẩu dầu của Nga nên việc tăng giá trần sẽ không ảnh hưởng gì đến họ. Nhật Bản không bị ảnh hưởng mặc dù nước này ủng hộ mức trần giá vì nước này hoàn toàn phụ thuộc vào hydrocarbon nhập khẩu.

Ngoài ra, có giá không cố định mà dầu thô được giao dịch. Ngay cả trong trường hợp Nga đồng ý bán cho những người ủng hộ mức trần, thị trường dầu mỏ vẫn được giao dịch theo cách thường khó tuân theo mức trần.

Theo các nhà giao dịch được Bloomberg trích dẫn, một số người trong số họ có nguy cơ mắc kẹt với nguồn cung cấp dầu của Nga có giá cao hơn mức giá giới hạn 60 đô la. Nguồn cung dầu của thế giới chắc chắn đang gặp nguy hiểm.

John Driscoll, chiến lược gia trưởng tại JTD Energy Services, cho biết: “Các nhà giao dịch hiếm khi giao dịch ở một mức giá cố định. Đó là một thị trường phức tạp nơi họ giao dịch hàng hóa thực tế bằng cách sử dụng thuật toán và chênh lệch giá giao ngay so với giá dầu thô chuẩn.

Urals, Sokol và ESPO, ba loại cao cấp nhất ở Nga, được định giá thông qua hợp đồng kỳ hạn hoặc thả nổi, có nghĩa là chi phí cuối cùng của hàng hóa được thiết lập chỉ vài tuần sau khi mua.

Bloomberg sử dụng việc Trung Quốc mua lại một lô hàng dầu ESPO gần đây từ Nga làm ví dụ minh họa. Giá của lô hàng trên mỗi hợp đồng rẻ hơn so với giá trung bình của dầu thô Brent tương lai, nhưng giá trung bình đó sẽ không được xác định cho đến cuối tháng này.

Do không có cách nào để dự đoán giá của một lô hàng có thấp hơn mức trần tại thời điểm thanh toán hay không, vấn đề này khiến các thương gia khó tuân thủ mức trần giá dầu của Nga. Ngoài ra, nếu vi phạm giới hạn giá khiến giao dịch bị hủy, các lô hàng có thể bị trì hoãn hoặc không bao giờ đến đích.

Trên thực tế, thị trường đã trải qua một sự xáo trộn. Thổ Nhĩ Kỳ yêu cầu giấy chứng nhận bảo hiểm cho tất cả các tàu chở dầu đi qua eo biển Bosphorus và Dardanelles sau khi Nga áp đặt trần giá dầu. Hơn 20 tàu chở dầu bị mắc kẹt ở eo biển do các công ty bảo hiểm từ chối cung cấp tài liệu và tuyên bố rằng họ không bao giờ được yêu cầu.

Tình trạng tắc nghẽn ở eo biển Thổ Nhĩ Kỳ lần đầu tiên được giải tỏa vào ngày 11 tháng 12 năm 2022.

Các nhà phân tích dự đoán rằng thị trường sẽ thiếu hụt 20 triệu thùng dầu nếu các tàu này vẫn bị đình trệ trong một tuần nữa.