Lãi suất điều hành là gì? Điều gì xảy ra khi giảm lãi suất điều hành?

Liệu bạn đã từng nghe ai đó nhắc đến về “lãi suất điều hành” hay chưa? Lãi suất điều này là một yếu tố quan trọng trong thị trường tài chính. Vậy lãi suất điều hành là gì? Có những loại lãi suất điều hành nào? Tăng, giảm lãi suất này có ảnh hưởng gì đến nền kinh tế hay không? Cùng Topsanfx tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Lãi suất điều hành là gì? Mục đích của lãi suất điều hành

Lãi suất điều hành được coi là một công cụ, chính sách để ngân hàng nhà nước có thể điều tiết được các hoạt động tài chính, thúc đẩy nền kinh tế của đất nước, đồng thời hỗ trợ hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp, tổ chức thông qua biện pháp giảm lãi suất.

Mục đích của lãi suất điều hành là định hướng cho lãi suất thị trường. Ngân hàng nhà nước sẽ chỉ đạo việc tăng hoặc giảm lãi suất điều hành trên thị trường, từ đó các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại sẽ thực hiện theo. Việc điều chỉnh lãi suất điều hành cũng có thể gây ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái cũng như giá cổ phiếu.

Lãi suất điều hành có những loại nào?

Các loại lãi suất điều hành sẽ được ngân hàng nhà nước lựa chọn và điều chỉnh sao cho phù hợp với mục tiêu vĩ mô ở từng giai đoạn. Những loại lãi suất điều hành thường được áp dụng gồm:

Lãi suất cho vay trên thị trường mở (OMO)

Lãi suất OMO là lãi suất mà ngân hàng nhà nước đưa ra trong giao dịch bơm vốn cho những thành viên trên thị trường mở.

Ví dụ: 

• Ngân hàng nhà nước muốn tăng cung tiền thì sẽ tiến hành mua tín phiếu kho bạc từ ngân hàng thương mại và công chúng. Từ đó, lượng tiền cung ứng trên thị trường sẽ đi theo đúng mục tiêu của ngân hàng nhà nước.
• Nếu như thanh khoản hệ thống thiếu vốn thì ngân hàng nhà nước sẽ chào mua Repo (được hiểu là mua sau đó bán lại) những giấy tờ có giá từ các ngân hàng thương mại và cung ứng thanh khoản ra hệ thống ngân hàng (hành động mang tính chất tạm thời).

Lãi suất OMO khá linh hoạt, chủ yếu là do ngân hàng nhà nước chủ động điều hành.

Lãi suất tín phiếu

Nếu như thanh khoản từ hệ thống ngân hàng thương mại dư thừa thì ngân hàng nhà nước có thể chào bán Outright (tức là mua đứt bán đoạn) tín phiếu kho bạc kỳ hạn ngắn để rút lại tiền từ hệ thống.

Lãi suất chiết khấu

Lãi suất chiết khấu sẽ được ngân hàng nhà nước dựa tính trên các khoản cho NHTM vay nhằm đáp ứng nhu cầu tiền mặt ngắn hạn hoặc bất thường của NHTM.

NHTM sẽ vay tiền của NHNN trong trường hợp tỷ lệ dự trữ tiền mặt không đủ. Việc này nhằm đảm bảo mức an toàn trong trường hợp khách hàng rút tiền. Lãi suất chiết khấu thể hiện rõ vai trò người cho vay cuối cùng nếu NHTM không còn ai cung cấp dự trữ.

Trường hợp NHNN điều chỉnh tăng lãi suất chiết khấu thì NHTM sẽ cần phải dè chừng khoản vay này và dự trữ nhiều hơn.

Lãi suất tái cấp vốn

Loại lãi suất này được áp dụng cho các nghiệp vụ tái cấp vốn cho NHTM. Mức lãi suất này được coi là mức lãi suất phạt dành cho những NHTM cạn kiệt cả nguồn dự trữ lẫn giấy tờ có giá. Mức lãi suất này cao nhất trong các loại lãi suất điều hành.

Lãi suất dự trữ bắt buộc

Dự trữ bao gồm phần dự trữ bắt buộc mà các NHTM để lại tại NHNN, và phần dự trữ vượt mức bắt buộc.

Lãi suất dự trữ bắt buộc là lãi suất mà ngân hàng nhà nước trả cho phần dự trữ chênh lệch trên.

Tại sao ngân hàng nhà nước giảm lãi suất điều hành?

• Việc giảm lãi suất điều hành chứng tỏ chính sách tiền tệ đang được nới lỏng, góp phần kích thích tăng trưởng kinh tế và giảm thiểu những tác động của suy giảm kinh tế hoặc giúp ổn định thị trường tài chính.
• Việc giảm lãi suất điều hành góp phần giảm chi phí vay và tăng cơ hội đầu tư cho các doanh nghiệp, cá nhân, giúp đẩy mạnh chi tiêu cũng như tăng trưởng kinh tế. Hơn nữa, giảm lãi suất điều hành cũng giúp giảm áp lực lãi suất trên thị trường tài chính và làm giảm giá trị đồng tiền, giúp cho xuất khẩu dễ dàng hơn.
• Tuy nhiên, việc giảm lãi suất điều hành có khả năng làm tăng nguy cơ lạm phát và giá trị tiền tệ bị suy giảm.

Việc tăng hoặc giảm lãi suất điều hành ảnh hưởng đến kinh tế như thế nào?

Ngân hàng nhà nước sẽ tăng lãi suất điều hành nhằm mục đích kiềm chế lạm phát và ổn định tỷ giá nếu như nền kinh tế đang mở rộng với tốc độ không bền vững và có nguy cơ xảy ra lạm phát.

Khi lạm phát đã được kiểm soát ổn định thì ngân hàng nhà nước sẽ điều chỉnh giảm lãi suất điều hành để tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế.

Việc giảm lãi suất điều hành sẽ làm cho VND lên giá, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu.

Tóm lại, việc tăng, giảm lãi suất điều hành có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế. Do đó, ngân hàng nhà nước sẽ cân nhắc, tính toán kỹ lưỡng.

Lời kết

Bài viết trên chia sẻ những thông tin chi tiết về lãi suất điều hành. Hy vọng bài viết mang đến cho bạn những thông tin cần thiết. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.

Bài viết liên quan:

Lãi suất thả nổi là gì? Lãi suất thả nổi của các ngân hàng hiện nay

Dư nợ giảm dần là gì? Cách tính lãi suất theo dư nợ giảm dần

LIBOR là gì? Cách xác định lãi suất LIBOR? LIBOR sẽ bị “khai tử”?