Sàn DEX là gì? Liệu người dùng nên chọn sàn phi tập trung hay sàn tập trung? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây, topsanfx sẽ đem đến cho bạn những thông tin chi tiết nhất về sàn DEX.
Contents
Sàn DEX là gì?
Decentralized Exchange viết tắt là DEX – được hiểu là sàn giao dịch phi tập trung hoặc sàn điện tử phi tập trung. Tức là sàn giao dịch cryptocurrency hoạt động dưới nền tảng của blockchain, các giao dịch được diễn ra tự động và trực tiếp giữa những người dùng với nhau (mạng ngang hàng P2P) theo quy trình tự động, không cần thông qua bên thứ ba.
Ví dụ: Tại sàn phi tập trung, bạn có thể mua, bán Bitcoin trực tiếp với người khác mà không cần thông qua trung gian. Giao dịch mua bán đó sẽ được xác nhận và ghi lại trên blockchain. Các giao dịch sẽ được bảo vệ và không thể sửa đổi sau khi đã được ghi lại.
ERC20 là gì? Mua Token ERC20 ở đâu? Tạo ví ERC-20 như thế nào?
Phân loại sàn DEX
Dưới đây là một tiêu chí để phân loại sàn DEX (sàn giao dịch phi tập trung):
- Phân loại theo cơ chế khớp lệnh: AMM DEX và Orderbook DEX.
- Phân loại theo hình thức giao dịch: Sàn Spot, Sàn Margin (Đòn bẩy), Sàn Derivatives (Phái sinh),…
- Phân loại theo hệ sinh thái: Ethereum, BNB Chain, Solana, Arbitrum, Optimism, Avalanche, Polygon,…
- Phân loại theo tài sản giao dịch: Stable Asset và các đồng coin/token khác. Permissionless và Non-permissionless DEX.
- Phân loại theo nguồn thanh khoản: Liquidity Center và DEX Aggregator.
Các mô hình sàn DEX phổ biến
Mô hình | Đặc điểm |
On-Chain orderbooks (sổ lệnh trên chuỗi) |
|
Off-Chain orderbooks (sổ lệnh ngoài chuỗi) |
|
AMM (Automated Market Makers) |
|
PMM (Proactive Market Maker) |
|
Hybrid Liquidity DEX |
|
So sánh sàn DEX và sàn CEX
Tiêu chí | Sàn DEX | Sàn CEX |
Tính bảo mật và an toàn có cao
|
Hệ thống bảo mật sàn giao dịch phi tập trung sẽ có độ an toàn hơn vì nó không có 1 điểm tựa cụ thể giúp tạo cơ hội cho các hacker tấn công.
Do đó, việc bị tấn công bởi hacker là không thể, đồng thời việc sập sàn rất khó xảy ra.
|
Hệ thống bảo mật của CEX là một hệ thống tập trung. Dù đã được trang bị những giải pháp tối ưu nhất nhưng tỷ lệ bị tấn công bởi các hacker vẫn có. Do đó tài sản của bạn vẫn có khả năng bị mất trắng.
Những sàn giao dịch (không tính sàn của Nhật hay Hàn Quốc) gần như không có các cam kết gì về việc bồi thường tài sản bị mất những người tham gia. |
Quyền kiểm soát quỹ
|
Tài sản sẽ được quản lý và kiểm soát trực tiếp bởi người dùng và các trader khác vì họ nắm giữ private key của ví. | Mọi giao dịch và tài sản của người dùng sẽ do sàn kiểm soát.
Sổ lệnh hay quyền lưu ký trên sàn sẽ được quản lý dưới quyền của dịch vụ giao dịch trung gian tức là sàn tập trung.
|
Tính xác thực, chuẩn xác
|
DEX không thao túng hay can thiệp vào tài sản của người dùng, cũng không can thiệp vào các giao dịch bởi hệ thống minh bạch và công bằng mà công nghệ blockchain đem lại. | CEX có khả năng tạo các giao dịch giả mạo để làm giả các đồng coin, điều chỉnh xu hướng giao dịch để có lợi về mình hơn. Do đó, sàn giao dịch tập trung có khả năng thao túng, sử dụng tài sản của người dùng. |
Tính ẩn danh
|
Người dùng có thể thoải mái giao dịch ẩn danh mà không cần xác minh danh tính. | Rất khó để giao dịch nặc danh do CEX bám sát những quy định của chính phủ về KYC và AML. |
Phí giao dịch | Không tính phí hoặc phí rất thấp khi khớp lệnh trên blockchain. | Tính phí giao dịch.
Mỗi sàn sẽ áp dụng một mức phí khác nhau. |
Tốc độ giao dịch | Tối thiểu 15 giây để giao dịch được thực hiện. | Mỗi giao dịch sẽ mất trung bình 10 mili giây để thực hiện. |
Sử dụng dễ dàng | Thao tác trên DEX có nhiều thao tác hơn, cần có nhiều thông tin kiến thức và kỹ năng hơn. | Thao tác đơn giản, thực hiện thao tác dễ dàng. |
Ưu và nhược điểm của sàn DEX (sàn phi tập trung)
Ưu điểm | Nhược điểm |
Không phải xác minh danh tính (KYC) khi thực hiện giao dịch, chỉ cần một ví tiền điện tử và cũng không phải cung cấp bất cứ thông tin cá nhân nào. Bạn có thể hoàn toàn yên tâm giao dịch mà không lo bị kiểm soát bởi Luật pháp hay bị đánh cắp thông tin. | Chưa thân thiện với người dùng, sàn DEX đòi hỏi người dùng phải thực hiện nhiều thao tác như kết nối DApp, hoặc thậm chí là cài bản DEX client độc lập để thực hiện giao dịch. |
Không phải lo lắng về việc sàn DEX bị tấn công, bởi lẽ điều này dường như không thể vì tài sản của người dùng nằm trên Blockchain và được bảo mật bởi hàng triệu node trong mạng lưới. | Khả năng thanh khoản ở các sàn DEX kém hơn nhiều so với sàn CEX |
Mọi giao dịch diễn ra ngang hàng thông qua các hợp đồng thông minh, người dùng được nắm toàn quyền kiểm soát và sở hữu tài sản của mình. | Có độ trễ giao dịch, các lệnh được thực hiện on-chain trên Blockchain, sau đó chờ đợi sự xác nhận của các nodes trên hệ thống dẫn đến độ trễ của lệnh. |
Sàn DEX sẽ cho phép bạn ẩn danh khi thực hiện các giao dịch, sàn chỉ biết được số lượng ví mà không biết bạn là ai. | Phải trả mức phí giao dịch cao tùy theo từng sàn. |
Có tính bảo mật cao, không có 1 lỗ hổng cụ thể nào để tạo sơ hở cho tin tặc tấn công. Vì vậy việc sập sàn rất khó xảy ra. | Không hỗ trợ giao dịch tiền fiat với tiền điện tử |
Có nhiều token để giao dịch hơn |
Các sàn DEX uy tín hiện nay
Uniswap
Sàn Uniswap ứng dụng mô hình AMM, vận hành trên blockchain của Ethereum. Sàn này cho phép người dùng có thể giao dịch các token tiêu chuẩn ERC20 với nhau.
Phiên bản mới nhất của Uniswap là V3 – phiên bản này được nâng cấp thêm tính năng Optimism giúp phí gas giảm đi đáng kể. Đồng thời rủi ro trượt giá và giảm giá cũng ít hơn so với phiên bản V2.
Pancakeswap
Sàn PancakeSwap cũng ứng dụng mô hình AMM, cho phép người dùng swap token tiêu chuẩn BEP-20 trên blockchain Binance Smart Chain (BSC). Người tham gia sàn Pancakeswap có khả năng thu về khoản lợi nhuận lớn khi tạo thanh khoản, farm hay staking. Phí giao dịch rẻ và tốc độ xử lý giao dịch nhanh do hoạt động trên BSC.
1inch
Sàn 1inch hoạt động trên blockchain Polygon, Ethereum và Binance Smart Chain. Tại 1inch người dùng có thể swap mọi token tiêu chuẩn ERC20, đồng thời sẽ được giao dịch với mức phí tốt nhất.
Nên sử dụng sàn DEX hay CEX?
- Nếu bạn lần đầu tiếp xúc với tiền mã hóa, hoặc bạn là người thích dịch vụ đơn giản thì CEX sẽ phù hợp với bạn hơn.
- Nếu bạn đang muốn đầu tư vào một loạt các dự án mới với vốn hóa thị trường thấp, sàn DEX sẽ là lựa chọn tốt nhất của bạn. Sàn giao dịch phi tập trung là một tùy chọn linh hoạt cho người dùng tiền mã hóa và mang lại mức độ tự do cao. Khả năng mất quyền truy cập vào tiền của bạn, hoặc chuyển tiền đến sai địa chỉ của sàn phi tập trung cũng thấp hơn so với sàn CEX.
Tổng kết
Bài viết trên chia sẻ về sàn DEX. Mong rằng bài viết mang đến cho bạn những thông tin cần thiết và hữu ích. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.
Xem thêm:
Bounty là gì? Hướng dẫn săn tiền thưởng từ Bounty chi tiết
Liquidity là gì? Vai trò của thanh khoản trong lĩnh vực đầu tư
KYC trong crypto là gì? Xác minh KYC như thế nào?
Private key và public key là gì? So sánh Public key và Private key