Tìm hiểu về cấu trúc thị trường chứng khoán

Thực tế, cấu trúc thị trường chứng khoán được phân loại tùy vào mục đích nghiên cứu của mỗi người. Nhưng, bạn có thể tham khảo 3 cách thức cơ bản như phân loại theo hàng hóa, tổ chức thị trường và quá trình luân chuyển vốn. Cùng Topsanfx tìm hiểu sâu hơn về cấu trúc thị trường chứng khoán trong bài viết này nhé.

Cấu trúc thị trường chứng khoán – theo hàng hóa

Cấu trúc thị trường chứng khoán phân loại theo hàng hóa được trao đổi tại các thị trường, như thị trường trái phiếu, cổ phiếu hay các công cụ dẫn suất.

Thị trường trái phiếu hay Bond Markets là thị trường hàng hóa được mua bán là trái phiếu. Trái phiếu được coi là công cụ nợ, thực tế việc phát hành các công cụ này là nhà phát hành đứng ra đi vay theo hình thức hoàn trả gốc và lãi. Người vay không có nghĩa vụ, trách nhiệm gì về kết quả hoạt động sử dụng vốn của người vay, trong hầu hết các trường hợp. Nhà phát hành có nghĩa vụ hoàn trả cho trái chủ theo các điều lệ đã cam kết trong hợp đồng vay. Thông thường trái phiếu đều có thời gian cụ thể, có thể là trung hạn hay dài hạn.

Còn đối với thị trường cổ phiếu (Stock markets) là nơi diễn ra hoạt động mua bán các giây tờ xác nhận cổ phần đã đóng góp của các cổ đông.

Cổ đông sẽ sở hữu cổ phần của doanh nghiệp có trách nhiệm đóng góp để phát triển. Tùy vào số lượng cổ phiếu mà họ sở hữu, cổ đông có quyền yêu cầu về lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp và tài sản của doanh nghiệp (nếu tài sản này được rao bán). Cổ phiếu có thời gian đáo hạn không xác định.

Đối với thị trường công cụ dẫn suất hay Derivative Markets là nơi diễn ra hoạt động mua bán các loại chứng khoán phái sinh. Các công cụ này gồm: Hợp đồng tương lai, Hợp đồng quyền chọn,… Thị trường này càng ngày có vai trò quan trọng hơn trong ngành tài chính. Chúng cung cấp các công cụ phòng vệ tích cực, và là công cụ đầu cơ mang lại nhiều lợi nhuận cho nhà đầu tư.

Cấu trúc thị trường chứng khoán – theo quá trình luân chuyển vốn

Thị trường chứng khoán theo cấu trúc này được phần thành thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp. Thị trường sơ cấp (cấp 1) chuyên phát hành các chứng khoán hoặc nơi mua bán chứng khoán lần đầu tiên. Thị trường cấp 1, giá của chứng khoán là giá phát hành. Thông qua việc phát hành chứng khoán, giúp Chính phủ có thêm nguồn vốn để tài trợ những dự án hay chi các khoản tiêu dùng khác của Chính phủ.

Thị trường thứ cấp (cấp 2) là nơi diễn ra hoạt động mua bán những cổ phiếu đã được phát hành với mục đích kiếm lời, dịch chuyển vốn đầu tư hay tài sản xã hội.

Thực tế, hai thị trường sơ cấp và thứ cấp có một mối quan hệ vô cùng mật thiết và hỗ trợ lẫn nhau. Về bản chất, 2 thị trường này liên quan về nội tại, biến chứng. Không có thì trường sơ cấp sẽ không có thị trường thứ cấp, và thị trường thứ cấp sẽ tạo điều kiện để thị trường sơ cấp phát triển mạnh mữ. Đặc biệt, các nhà quản lý cần tăng cường hoạt động huy động vốn trên thị trường sơ cấp, chỉ tại thị trường này mới có sự vận động từ người chỉ biết tiết kiệm thành nhà đàu tư, sự vận động vốn trên thị trường thứ cấp là các tư bản giả, không đủ tác động đến việc tập trung vốn.

Cấu trúc thị trường chứng khoán – theo hình thức tổ chức của thị trường

Cấu trúc thị trường chứng khoán theo hình thức tổ chức theo 2 cách:

Cách đầu tiên là tổ chức các Sở giao dịch chứng khoán, tại đây, người mua và người bán tập trung vào một đại điểm nhất định và tiến hành giao dịch chứng khoán. Sở giao dịch chứng khoán là thị trường tập trung, nơi diễn ra hoạt động trao đổi mua bán từ các doanh nghiệp, công lớn, có hướng kinh doanh hiệu quả, lợi nhuận tốt. Sở giao dịch được kiểm soát chặt chẽ bởi Ủy ban chứng khoán quốc gia, tất cả giao dịch đều tuân theo Luật chứng khoán.

Cách thứ hai, giao dịch thông qua quầy hay thị trường phi tập trung, là nơi các nhà buôn, những người tạo lập thị trường. Những người này sẽ cung cấp danh mục chứng khoán, sẵn sàng trao đổi với những nhà buôn, nhà đầu tư khác nếu họ chấp nhận giá cả đã đưa ra. Khối lượng giao dịch tại thị trường này lớn hơn rất nhiều so với thị trường Sở giao dịch.

Ngoài ra, người ta còn phân loại thị trường chứng khoán thành thị trường mở, thị trường đàm phán, giao ngay, kỳ hạn,…

Bài viết cung cấp thông tin về cấu trúc thị trường chứng khoán. Hy vọng chúng có ích với bạn. Chúc bạn thành công.