Cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái đơn giản nhất

Khi tham gia vào thị trường chứng khoán, đôi khi các cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái sẽ giúp cho các nhà đầu tư bảo vệ được tài sản của mình. Lí do là vì nếu không nhận biết được cổ phiếu bị lái, các nhà đầu tư có thể mất hết tất cả. Trong bài viết hôm nay, hãy cùng chúng tôi điểm qua một vài cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái nhé!

Cổ phiếu bị lái là gì?

Cổ phiếu bị lái hay còn gọi là cổ phiếu bị làm giá, có tên tiếng anh là Stock coupons are priced. Đây là các mã cổ phiếu bị các đội lái cổ phiếu tác động đến để làm thay đổi giá nhằm thu lại lợi nhuận.

Thông thường, các cổ phiếu này sẽ phải đáp ứng đủ các tiêu chí như: Giá thấp, Không có thông rõ ràng, Khối lượng niêm yết chưa cao, Có sự hấp dẫn ở mức tương đối và đã được niêm yết. Nhận diện được tính chất của cổ phiếu cũng là một trong những cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái trên thị trường.

Đội lái chứng khoán là gì?

Đội lái chứng khoán là tập hợp các nhà đầu tư có nhiều kinh nghiệm, mối quan hệ trên thị trường, và có nhiều vốn trong tay, liên kết với nhau để tạo ra những tác động lên giá chứng khoán. Các đội lái chứng khoán này cũng sẽ liên kết với các nhà môi giới chứng khoán và công ty phát hành chứng khoán để lái giá được dễ dàng hơn.

Hiểu rõ về một đội lái chứng khoán cũng như một công ty cấu kết với đội lái cũng là một trong những cách nhận diện chứng khoán bị lái chính xác hơn.

Xem thêm: Đội lái chứng khoán là gì?

Các đội lái chứng khoán nổi tiếng ở Việt Nam

Năm 2010 và nửa đầu năm 2011 là khoản thời gian mà các đội lái chứng khoán hoành hành trên thị trường chứng khoán. Các mã cổ phiếu được họ ưu thích và lựa chọn thường là các mã: AAA, APL, HTV, MKV, DHT, VHG, AMV,…

Hai mã cổ phiếu đã bị lái và bị các cơ quan chức năng vào cuộc điều tra có thể kể đến là:

• Cổ phiếu CDO

Cổ phiếu CDO chào sàn vào ngày 09/03/2015 và đã gây ấn tượng bởi 4 phiên tăng trần liên tục, nhận được sự quan tâm, chú ý của nhiều nhà đầu tư khi được giao dịch quanh mức 20.000 VND. Đến 2016, CDO đã giảm sàn trong 34 phiên giao dịch liên tục, rớt từ 35.000 VND/cổ phiếu xuống chỉ còn 3.000 VND/cổ phiếu.

Sau khi rớt xuống mức 3.000 VND/cổ phiếu, CDO tiếp tục phục hồi trong 12 phiên giao dịch liên tiếp, sau đó đạt mức 6.890 VND/cổ phiếu. Sự tăng giảm giá của cổ phiếu này khiến các cơ quan chứng năng nghi ngờ về việc cổ phiếu này đã bị thao túng và bị điều tra.

Sau đó, công an đã quyết định khởi tố ông Nguyên Vân Giang – Giám đốc Công ty TNHH MTV Chứng khoán Ngân hàng Đông Á chi nhánh Hà Nội về tội thao túng giá chứng khoán tại CDO.

• Cổ phiếu FTM

Sau đó, công an đã quyết định khởi tố ông Nguyên Vân Giang – Giám đốc Công ty TNHH MTV Chứng khoán Ngân hàng Đông Á chi nhánh Hà Nội về tội thao túng giá chứng khoán tại CDO.

Từ kinh nghiệm của hai đội lái cũng như hai mã chứng khoán này, các nhà đầu tư cũng có thêm một cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái trên thị trường chứng khoán.

Cách lái chứng khoán của đội lái

Thông thường, các đội lái chứng khoán sẽ có sẵn một kịch bản kết hợp với cổ đông và ban lãnh đạo của công ty. Các bước trong kịch bản là:

• Chọn cổ phiếu để lái
• Đẩy giá cổ phiếu từ từ
• Đẩy giá cổ phiếu tăng mạnh hơn
• Tạo sóng khi giá bị chững lại
• Điều chỉnh giá tạo đợt sóng cuối cùng
• Xả cổ phiếu để thu lợi nhuận

Mỗi giai đoạn mà đội lái chứng khoán thực hiện sẽ có một đặc trưng riêng của nó. Các đặc điểm đó cũng là một cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái dành cho các nhà đầu tư trên thị trường.

Cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái

Hành động lái cổ phiếu của các đội lái sẽ luôn có những dấu hiệu báo trước. Đó cũng là cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái của các nhà đầu tư có kinh nghiệm. Những dấu hiệu đó là:

Phần lớn cổ đông của công ty là cá nhân

Một trong những yêu cầu khi tham gia Wash Trade là các nhà đầu tư phải nắm giữ một số lượng cổ phiếu lớn của doanh nghiệp. Tác động vào các cổ đông riêng lẻ, có phần vốn góp lớn và sở hữu một số lượng lớn cổ phiếu để làm giá sẽ dễ dàng hơn. Vì vậy, để thao túng thị trường một cách dễ dàng hơn, đội lái thường sẽ chọn các công ty có cổ đông đa phần là cá nhân để câu kết.

Ban lãnh đạo mua bán cổ phiếu bất thường

Khi cổ phiếu của một công ty rớt giá, thông thường, ban lãnh đạo sẽ tiếp tục nắm giữ chứ không bán ra thị trường. Lý do là vì họ sẽ giữ lại cổ phiếu để trấn an các cổ đông khác cũng như thị trường về tình hình hoạt động của công ty. Ngoài ra, bán cổ phiếu khi giá hạ xuống gần mức đáy cũng không giúp họ có được lợi nhuận hay lợi ích gì.

Một đặc điểm cũng như cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái là:

• Khi giá cổ phiếu thấp: Ban lãnh đạo công ty và cổ đông lớn bán ra ào ạt
• Khi giá cổ phiếu đạt đỉnh: Ban lãnh đạo công ty và cổ đông lớn tranh nhau mua vào
• Thông thường, khi cổ phiếu tăng, nếu ban lãnh đạo mua vào thì giá sẽ tiếp tục tăng. Tuy nhiên, một cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái tốt nhất là quan sát giá cổ phiếu, thấy dù ban lãnh đạo mua cổ phiếu nhưng giá sau đó lại giảm mạnh đến 60%, 70%.

Giá cổ phiếu và hành vi của ban lãnh đạo lại trái ngược nhau như vậy là vì:

• Khi họ bán cổ phiếu ở vùng đáy, đảo hàng từ tay họ sang những nhóm cổ đông nhỏ bên ngoài, và bán dưới 5% thì sẽ không phải báo cáo.
• Sau đó họ dùng nhóm cổ phiếu bên ngoài thao túng giá, ôm hàng, đẩy lên cao, tung hàng ra bán. Họ mua vào lúc này cũng chỉ để như gà, còn vẫn là cổ phiếu của họ, chuyển từ tay trái sang tay phải mà thôi.

Đôi khi, ban lãnh đạo của công ty mua nhiều cổ phiếu đầu cơ thì các nhà đầu tư đừng vội tin. Đó có thể là một chiêu trò của đội lái chứng khoán chứ không phải tương lai của doanh nghiệp đó đang có triển vọng tốt.

Vì những lí do trên mà việc theo dõi thị trường, hành động của ban lãnh đạo công ty cũng là một trong những cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái tốt. 

Giá trị tài sản cố định thấp

Các công ty có giá trị tài sản cố định thấp thường là những công ty có chuyên môn hoạt động khá trừu tượng, khó hình dung, đo lường và kiểm chứng như đầu tư, thương mại, dịch vụ. Đặc biệt là đầu tư.

Các đội lái thường sẽ chọn những cổ phiếu đến từ các ngành nghề khó hiểu, và trừu tượng như khoáng sản, dược,…. Điểm này tương đồng với các công ty có giá trị tài sản cố định thấp. Lí do đội lái chứng khoán thích chọn những công ty này là vì những ngành nghề của chúng cần những người có chuyên môn cao hoặc ít nhất là những người làm trong ngành đó mới hiểu được. Do đó, việc giá cổ phiếu của các công ty có thể làm giả một cách dễ dàng.

Vì vậy, khi có ý định đầu tư vào cổ phiếu của một công ty, các nhà đầu tư nên ưu tiên đọc báo cáo tài chính của công ty đó, kiểm tra giá trị tài sản cố định của nó. Đây là một trong những cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái khá hiệu quả.

Báo cáo tài chính không ấn tượng

Dấu hiệu của một doanh nghiệp có nhiều tài sản ảo chính là doanh nghiệp có các doanh nghiệp đầu tư như: Công ty con, Cho vay, Cọc tiền, Đầu tư tài chính,…

Đây là các tài sản không sinh ra tiền, không mang lại thu nhập hay lợi nhuận cho công ty nhưng lại tạo ra cổ phiếu ảo cho người mua. Ví dụ cụ thể: Một công ty sở hữu 100 tỷ, trong đó, 80 tỷ dùng để đầu tư hay đi mua các dự án bên ngoài, chỉ có 20 tỷ là đầu tư vào các máy móc, thiết bị sinh ra tiền. Vậy, cổ phiếu của công ty này đang bị loãng, nếu tính đúng theo giá trị mà nó thật sự đại diện thì giá của chúng sẽ khá đắt đỏ.

Các công ty như vậy được ví là những công ty rỗng ruột, không kiếm được tiền từ các hoạt động kinh doanh và có chỉ số sinh lời thấp. Đối với những công ty có mô hình kể trên, nếu giá cổ phiếu ở mức cao thì các nhà đầu tư nên thận trọng vì có khả năng chúng đang bị làm giá.

Đọc báo cáo tài chính và phân tích các chỉ số, khoảng vốn đầu tư của công ty là một cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái tốt.

Không có tin tức về công ty

Một cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái khác là nghe ngóng các tin tức về công ty. Nếu một công ty bình thường không có tên tuổi trên thị trường, không có sự nổi bật và cho dù cổ phiếu của họ có sự thay đổi lớn cũng không được quan tâm nhưng bất thình lình lại có tin tức tràn lan trên thị trường.

Khi một cổ phiếu đang trong giai đoạn chuẩn bị làm giá, các thành viên của đội lái sẽ tung ra thị trường những tin tức có lợi cho chiều hướng mà họ muốn. Thông thường, các tin tức đó sẽ là các tin tức theo dạng: Đầu tư dự án tỷ đô; Mua lại một hay nhiều công ty nào đó; Được một cổ đông lớn để mắt đến và tham gia đầu tư;…

Khi nhận được những thông tin như thế, các nhà đầu tư nên cẩn trọng, xác minh tính chính xác của thông tin. Nếu đó là một công ty bình thường, báo cáo tài chính không có gì đặc biệt thì khả năng rất cao là cổ phiếu của nó đang bị làm giá.

Các nhà đầu tư F0 không nên đầu tư vào mã cổ phiếu này. Tuy nhiên, nếu có khẩu vị rủi ro cao, muốn thử vận may thì có thể đầu tư với một số vốn nhỏ và chuẩn bị tinh thần nhảy sóng bất cứ lúc nào.

Đây là cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái khá đơn giản nhưng lại mang lại hiệu quả cho các nhà đầu tư.

Giá của cổ phiếu đội lên quá cao

Thật ra, cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái đôi khi khá đơn giản. Tất cả những việc mà các nhà đầu tư cần làm là bỏ ra một ít thời gian để nghiên cứu về doanh nghiệp, báo cáo tài chính của doanh nghiệp và nghe ngóng các thông tin của doanh nghiệp trên thị trường.

Lời khuyên cho các nhà đầu tư là không nên bỏ qua bất kỳ thông tin nào. Lưu ý rằng, dù là một thông tin hay tin tức tốt thì nó cũng chỉ có khả năng ảnh hưởng giá cổ phiếu tăng khoản 10% đến 20% chứ không thể tăng gấp mấy lần giá cũ.

Ngoài ra, như thông tin đã đề cập trước đó, cổ phiếu nhỏ, mới lên sàn cũng sẽ có thể trở thành “con mồi ngon” cho đội lái chứng khoán. Đây cũng là một cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái dành cho các nhà đầu tư.

Lời kết

Trên đây là một vài thông tin về lái cổ phiếu cũng như một số cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái trên thị trường hiện nay. Đôi khi sẽ khó nhận biết được một cổ phiếu có bị làm giá hay không, tuy nhiên, các cách nhận biết cổ phiếu đang bị lái trên đây cũng có thể phần nào giúp ích cho các nhà đầu tư.

Rất mong bài viết có thể mang đến những thông tin hữu ích cho bạn. Chúc bạn thành công!