Ngày đáo hạn chứng quyền và những lưu ý quan trọng

Ngày đáo hạn chứng quyền chính là ngày các chứng quyền chính thức hết hiệu lực. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề xung quanh ngày đáo hạn chứng quyền mà các nhà đầu tư cần lưu ý. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu thông qua bài viết bên dưới nhé!

Tổng quan về ngày đáo hạn chứng quyền

Chứng quyền là gì?

Chứng quyền là một sản phẩm chứng khoán do các công ty chứng khoán phát hành. Các chứng quyền có những đặc điểm tương đồng với một hợp đồng quyền chọn.

Các nhà đầu tư nắm giữ chứng quyền (mua) chính là nắm giữ quyền được mua các chứng khoán cơ sở với một mức giá đã được định trước tại một thời điểm xác định trong tương lai (ngày đáo hạn) nếu chứng quyền được thanh toán bằng các chứng khoán cơ sở. Hoặc nếu chứng quyền được thanh toán bằng tiền thì khoản tiền đó chính là mức chênh lệch giữa giá thực hiện và giá thanh toán ở ngày đáo hạn.

Cũng giống như cổ phiếu, chứng quyền cũng được niêm yết trên các sàn giao dịch giống như các loại chứng khoán cơ sở khác. Để phát hành chứng quyền, các công ty chứng khoán phải được Ủy ban Chứng khoán cấp phép.

Mỗi chứng quyền sẽ gắn liền với một mã chứng khoán cơ sở để căn cứ và xác định lãi lỗ.

Xem thêm: Chứng quyền là gì?

Ngày đáo hạn chứng quyền là gì?

Ngày đáo hạn chứng quyền là ngày cuối cùng mà các chứng quyền có hiệu lực. Nếu quá ngày đáo hạn chứng quyền, chứng quyền sẽ không còn giá trị, các nhà đầu tư cũng không thể dùng chứng quyền để thực hiện quyền.

Khi xác định được chính xác ngày đáo hạn chứng quyền, các nhà đầu tư sẽ biết được thời gian mà mình có thể sử dụng những chứng quyền đó. Các nhà đầu tư sẽ xác định được thời gian mình có thể sử dụng quyền, mua bán hay giao dịch quyền chứng quyền theo nhu cầu và ý muốn.

Một điều các nhà đầu tư cần lưu ý khi nắm giữ các chứng quyền kiểu châu Âu là các nhà đầu tư chỉ được thực hiện quyền vào đúng ngày đáo hạn chứng quyền.

Trên thị trường hiện tại, các nhà đầu tư còn tính giá thanh khoản trong quá trình thực hiện chứng quyền bằng ngày đáo hạn chứng quyền.

Cụ thể, các nhà đầu tư sẽ tính bình quân giá đóng cửa của các mã chứng khoán cơ sở trong 5 ngày liên tiếp kề trước ngày đáo hạn chứng quyền (Không bao gồm giá ngày đáo hạn). Các nhà đầu tư cần nhớ đúng ngày đáo hạn chứng quyền để có được một kết quả chính xác để quyết định của mình đạt hiệu quả cao nhất.

Có các nhà đầu tư sẽ chỉ nắm giữ chứng quyền và không thực hiện quyền trong suốt khoảng thời gian từ ngày phát hành đến ngày đáo hạn. Trong trường hợp này, các nhà đầu tư sẽ nhận được một số tiền lãi được tính theo cách thanh toán bằng tiền trong ngày đáo hạn chứng quyền.

Các yếu tố tác động đến ngày đáo hạn chứng quyền

Theo thông lệ bình thường, ngày đáo hạn chứng quyền là một ngày cụ thể và được xác định trong chính thời điểm các công ty chứng khoán tiến hành phát hành chứng quyền ra thị trường. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp, các chứng quyền không thể đáo hạn đúng thời điểm đã được định trước. Một số yếu tố có thể tác động đến ngày đáo hạn chứng quyền như:

Chứng quyền bị hủy niêm yết

Nếu công ty phát hành chứng quyền gặp các trường hợp như bị thu hồi giấy phép kinh doanh, đình chỉ hoạt động, giải thể, phá sản hay phải hợp nhất với công ty khác thì có nguy cơ rất cao là chứng quyền của công ty đó sẽ bị hủy niêm yết.

Trong trường hợp này, tổ chức phát hành phải mua lại toàn bộ chứng quyền đang lưu hành trên thị trường, với mức giá bằng giá tại thời điểm công bố quyết định hủy niêm yết. Như vậy, ngày đáo hạn chứng quyền sẽ bị rút gọn lại và bắt buộc phải thực hiện như vậy.

Chiến lược hạn chế rủi ro đầu tư khi đầu tư chứng quyền

Khi gần đến ngày đáo hạn chứng quyền, giá chứng quyền bị giảm mạnh, các nhà đầu tư sẽ tối thiểu hóa thiệt hại bằng cách nắm giữ cho đến khi thấy mức giá chuyển nhượng tốt thì bán ra, không đợi mức giá thanh toán của tổ chức phát hành khi đến ngày đáo hạn.

Trong trường hợp này, các nhà đầu tư sẽ tự thu hẹp ngày đáo hạn thực tế của chứng quyền, tự giảm thiểu rủi ro cho tài chính của mình. Đồng thời, các nhà đầu tư cũng sẽ có thể kiếm thêm khoản lợi tốt từ việc bán chứng quyền khi xu hướng giá đang lên.

Cách tính giá chứng quyền trong ngày đáo hạn chứng quyền

Công thức tính giá chứng quyền ngày đáo hạn chứng quyền

Điều kiện đầu tiên để có thể tính được giá chứng quyền ở ngày đáo hạn là nhà đầu tư phải phân biệt được các loại giá liên quan đến chứng quyền. Các loại giá đó bao gồm: Giá chứng quyền, giá thực hiện hoặc giá thanh toán. Nhờ vào các loại giá kể trên, các nhà đầu tư sẽ biết được loại giá được áp dụng tại ngày đáo hạn chứng quyền.

• Giá chứng quyền: Là mức giá ban đầu mà nhà đầu tư phải bỏ ra để sở hữu chứng quyền.
• Giá thanh toán: Là bình quân giá của chứng khoán cơ sở trong 5 phiên giao dịch liền trước ngày đáo hạn chứng quyền.
• Giá thực hiện: Là mức giá tương đương với giá mua chứng khoán cơ sở khi chứng quyền đáo hạn.

Nếu các nhà đầu tư không thực hiện quyền chứng quyền và nắm giữ tới ngày hết hạn thì giá sẽ được tính theo công thức:

Giá = (Giá thanh toán – Giá thực hiện)/Tỷ lệ chuyển đổi x Số lượng chứng quyền sở hữu

Các nhà đầu tư chứng quyền luôn kỳ vọng chứng khoán cơ sở sẽ tăng trưởng cao hơn hiện tại. Vì vậy chênh lệch giữa giá thanh toán và giá thực hiện là dương thì kết quả đầu tư mới có lời.

Biên độ biến động của chứng quyền sẽ được tính bằng công thức:

Biên độ biến động của chứng quyền = biến động của CKCS/tỷ lệ chuyển đổi.

Cách tính lãi/lỗ trong ngày đáo hạn chứng quyền

Một chứng quyền sẽ có lãi nếu giá của chứng quyền mua thấp hơn giá của chứng khoán cơ sở. Khi các nhà đầu tư dùng chứng quyền để mua chứng khoán cơ sở, họ sẽ nhận được 1 khoản chênh lệch về giá có lợi cho các nhà đầu tư. Tùy theo số lượng chứng khoán cơ sở được mua, các nhà đầu tư sẽ kiếm được một khoản lợi nhuận càng cao. Và ngược lại.

Một số lưu khi thanh toán chứng quyền

Cách thanh toán

Một số lưu ý dành cho các nhà đầu tư khi nhận thanh toán chứng quyền tại ngày đáo hạn chứng quyền từ các công ty phát hành:

• Giá thanh toán chứng quyền được công bố theo quy định tính toán của sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh. 
• Chứng quyền lưu ký sẽ được thanh toán bằng tiền mặt tại các thành viên lưu ký – nơi nhà đầu tư mở tài khoản lưu ký.
• Dữ liệu của những người sở hữu chứng quyền được tập hợp trong danh sách do trung tâm lưu ký chứng khoán – VSD nắm giữ, kiểm tra và xác nhận đúng thì mới thực hiện thanh toán chứng quyền.

Các công ty phát hành sẽ tiến hành thanh toán chứng quyền bằng tiền mặt, vì vậy, các nhà đầu tư phải đi đến địa điểm thanh toán theo đúng quy định mới nhận được tiền thanh toán. Các nhà đầu tư thực hiện chuyển nhượng chứng quyền vào trước ngày đáo hạn thì sẽ tự thỏa thuận cách giao dịch với các đối tác.

Khi chuyển nhượng, các nhà đầu tư cần phải cung cấp và xác nhận các thông tin là chính xác để có thể cập nhật các dữ liệu tại VSD. Các thủ tục này giúp tránh được các sai sót và cũng như mất thời gian để xử lý và bổ sung các thông tin cần thiết.

Thời gian thanh toán

Các nhà đầu tư khi mua chứng quyền do các tổ chức phát hành cần phải đăng ký một tài khoản để nhận chứng quyền phân bổ. Số chứng quyền chưa phân phối hết sẽ được hạch toán ký gửi vào tài khoản chứng khoán tự doanh.

Ngày thanh toán chứng quyền thường là ngày T2, 2 ngày sau ngày giao dịch. Việc chuyển giao chứng quyền sẽ được thực hiện cùng lúc với thanh toán tiền.

Ngày cuối cùng làm việc sẽ là ngày thứ 2 sau ngày giao dịch cuối cùng tại Sở Chứng khoán.

Một số câu hỏi liên quan đến chứng quyền và ngày đáo hạn chứng quyền

Số lãi các nhà đầu tư nhận được khi nắm giữ chứng quyền đến ngày đáo hạn là bao nhiêu?

Nếu các nhà đầu tư không thực hiện quyền, không bán chứng quyền mà giữ đến ngày đáo hạn thì sẽ nhận được một khoản tiền lời được tính bằng công thức:

Thanh toán = Giá CKCS bình quân 5 phiên trước ngày đáo hạn – Giá thực hiện

Các nhà đầu tư có thể bán chứng quyền trước ngày đáo hạn hay không?

Như đã đề cập trên bài viết, các nhà đầu tư hoàn toàn có quyền bán chứng quyền trước ngày nó đáo hạn. Chỉ cần các chứng quyền đó đã được niêm yết trên các sàn giao dịch.

Sau ngày đáo hạn chứng quyền, các nhà đầu tư có thể tiến hành giao dịch các chứng quyền đó hay không?

Khi đến ngày đáo hạn chứng quyền, các nhà đầu tư sẽ nhận được một khoản thành toán chênh lệch nếu giá thanh toán của chứng quyền (Trung bình giá của chứng quyền trong 5 phiên giao dịch trước khi đáo hạn) cao hơn giá thực hiện. Sau ngày này, các chứng quyền sẽ mất đi giá trị giao dịch và các nhà đầu tư cũng không được hưởng bất kỳ lợi ích nào từ nó.

Thực hiện quyền chứng quyền sẽ được diễn ra như thế nào?

Vào ngày đáo hạn chứng quyền, nhà đầu tư sở hữu các chứng quyền ở trạng thái ITM (có lời) sẽ được quyền yêu cầu thực hiện chứng quyền kèm theo đó là được thanh toán tiền mặt bằng khoảng chênh lệch giữa giá thanh toán và giá thực hiện quyền.

Việc thanh toán tiền chứng quyền cho nhà đầu tư sẽ được hoàn thành trong vòng 05 ngày làm việc kể từ ngày nhà đầu tư đặt lệnh thực hiện chứng quyền hoặc kể từ ngày đáo hạn.

Sẽ có điều gì xảy ra nếu như các nhà đầu tư không thực hiện quyền chứng quyền của họ khi đến ngày đáo hạn chứng quyền?

Trong trường hợp các nhà đầu tư không đặt lệnh yêu cầu thực hiện quyền đối với các chứng quyền ở trạng thái lãi (ITM), tổ chức phát hành vẫn phải thanh toán tiền cho các nhà đầu tư sở hữu các chứng quyền này.

Lời kết

Trên đây là những thông tin về ngày đáo hạn chứng quyền cũng như những điều cần lưu ý khi thanh toán khi đến ngày đáo hạn chứng quyền. Rất mong bài viết này sẽ mang đến những thông tin hữu ích cho bạn. Chúc bạn thành công!